Nie! Zawsze mówię to swoim pacjentom, że każde dziecko jest inne i ma swoje indywidualne potrzeby, a czasem i problemy. Powiem szczerze, że nie lubię jednoznacznego określenia KOLKA. Za objaw kolki uznaje się nieukojony, napadowy płacz. W rzeczywistości przyczyn może być więcej, np. dyschezja jelit, problemy z trawieniem, zaparcia czy wzdęcia. Jestem przeciwnikiem wrzucania wszystkiego do „jednego worka” dając określenie: kolka. Należy przede wszystkim dziecko obserwować i zgłaszać nam położnym, pediatrom swoje obserwacje i wątpliwości. Z badań wynika, że kolkę przechodzi mniej więcej od 10% do 40% niemowląt.

^{Ekspert: Agnieszka Szychowiak, położna środowiskowo-rodzinna i doradca chustonoszenia.}

Zacznijmy od tego, że kolka nie jest jednoznacznie scharakteryzowanym zespołem chorobowym, dlatego mechanizm i przyczyny na dzień dzisiejszy nie są dokładnie znane. Jest łagodnym zaburzeniem, w którym występują okresy przedłużonego, niedającego się ukoić płaczu występującego bez konkretnej przyczyny. Przede wszystkim większość problemów brzuszkowych noworodków i niemowląt spowodowana jest przez niedojrzałość przewodu pokarmowego, który intensywnie rozwija się przez pierwsze miesiące życia dziecka i zmiany mikroflory jelitowej, która nie jest jeszcze w pełni rozwinięta.

Inne czynniki wpływające na występowanie brzuszkowych problemów:

• Nieprawidłowa technika karmienia - zbyt łapczywe picie mleka. Maluch, który ma problem z prawidłowym przystawieniem się do piersi lub z innych przyczyn denerwuje się podczas karmienia może łapczywie i szybko połykać pokarm. Wraz z nim maluch połyka powietrze, które kumuluje się w jelitach powodując ból. Rozwiązaniem może być karmienie dziecka w pozycji biologicznej - leżenie przodem na brzuchu matki. Wtedy pokarm wypływa wolniej, a dziecko nie zasysa powietrza.
• Alergie pokarmowe. Maluch może nie tolerować pewnych składników zawartych w pożywieniu. Częstym problemem jest nietolerancja laktozy.
• Przestymulowanie dziecka. Maluch, który jest przez większość dnia narażony na działanie wielu bodźców, np. telewizor, wizyty wielu osób, wizyty w poradniach zdrowia, spacery przy hałaśliwej ulicy może kumulować w sobie napięcie. Objawia się ono niepokojem, płaczem, a czasem i kolką.
• Stan zapalny przewodu pokarmowego.
• Niedojrzałość ośrodkowego układu nerwowego.
• Zwiększone wydzielanie serotoniny.
• Stres matki.
• Palenie papierosów lub nikotynowa terapia zastępcza u matki.

Atak kolki u dziecka może zakończyć się gazami lub zrobieniem kupki.

^{Ekspert: Agnieszka Szychowiak, położna środowiskowo-rodzinna i doradca chustonoszenia.}

Należy szczególnie zwrócić uwagę na:

• technikę karmienia dziecka,
• dietę matki karmiącej, która wyklucza produkty wzdymające (pamiętajcie, że nie ma diety mamy karmiącej zwracamy jednak uwagę na pokarmy, które nam dorosłym też nie służą)
• częste układanie malucha na brzuszku,
• korzystanie z właściwych smoczków do butelek,
• odbijanie lub wysokie unoszenie malucha po karmieniu

Jednym z najlepszych sposobów na zmniejszenie częstotliwości pojawienia się kolki jest układanie dziecka na brzuszku. Ta technika pozwala na zmniejszanie ilości gazów w jelitach, czego efektem jest zmniejszenie ilości ataków bólu. 

^{Ekspert: Agnieszka Szychowiak, położna środowiskowo-rodzinna i doradca chustonoszenia.}

Kolka u dziecka nie jest chorobą ani też stanem patologicznym, dlatego nie wymaga leczenia środkami farmakologicznymi. Niemniej jednak, silne bóle brzucha mogą mieć różne podłoże, dlatego w szczególnie trudnych przypadkach warto skonsultować objawy dziecka z położną i lekarzem - pediatrą.

^{Ekspert: Agnieszka Szychowiak, położna środowiskowo-rodzinna i doradca chustonoszenia.}

Tak, jak wspominałam wcześniej, termin kolek jest przez nas cały czas poznawany, więc jedynie możemy mówić o teoriach niż o potwierdzonym medycznie podłożu ich występowania. Wyżej znajdziecie przyczyny pojawiania się kolki i właśnie wśród nich wymienia się zmęczenie i nadmiar bodźców (przestymulowanie, przebodźcowanie dziecka), które docierają do malucha w ciągu całego dnia, a są przez nie odreagowywane wieczorem, po całym dniu aktywności. Organizm osoby dorosłej poradzi sobie z natłokiem wydarzeń i dolegliwości w ciągu dnia, by wieczorem odpocząć. Układ nerwowy dziecka dopiero się rozwija i kształtuje, więc nagromadzenie wrażeń i nowych doświadczeń może być powodem płaczu i nieprawidłowych reakcji układu pokarmowego. Obciążony układ nerwowy może nie dać sobie rady, a ponieważ jest połączony z mózgiem – odreagowuje dolegliwościami związanymi z brzuszkiem/trawieniem.

^{Ekspert: Agnieszka Szychowiak, położna środowiskowo-rodzinna i doradca chustonoszenia.}

Nie ma konieczności udawania się do pediatry, jeśli nie występują inne niepokojące dolegliwości np. wymioty (chlustające), biegunka, podwyższona temperatura, niechęć do jedzenia, brak przyrostów masy ciała, powiększenie obwodu brzuszka i jego tkliwość. Mamy obserwować malucha i jeśli jego zachowanie nas zaniepokoi udać się na wizytę. Pediatra, po wstępnie przeprowadzonym wywiadzie zazwyczaj zaleca podawanie maluchowi kropelek z symetikonem, których celem jest zmniejszenie nagromadzenia się pęcherzyków gazów, które są odpowiedzialne za wywołanie bólu brzuszka u dziecka. Dodatkowo, jeśli kolka u dziecka trwa dłużej, lekarz może zalecić dodatkowe badania, na przykład USG brzucha lub diagnostykę w celu określenia alergii pokarmowej lub refluksu.

Jak rozpoznaje się kolkę?

• nieustanny płacz dziecka, marudzenie i grymaszenie przez wiele godzin w ciągu dnia, bez wyraźnej przyczyny, przy których nie można uspokoić dziecka,
• objawy rozpoczynają się i kończą przed ukończeniem 5 m.ż.,
• brak podwyższonej temperatury oraz innych dolegliwości

Pamiętajmy też, że kolka u noworodka nie jest chorobą ani stanem patologicznym. Warto jednak wspomnieć o występowaniu kolki pediatrze, ponieważ bóle brzuszka mogą też być objawem różnych chorób, które należy wykluczyć.

^{Ekspert: Agnieszka Szychowiak, położna środowiskowo-rodzinna i doradca chustonoszenia.}

Przy problemach brzuszkowych leki uspokajające nie pomogą w wykluczeniu przyczyny problemu, dlatego moim zdaniem nie jest to zalecane. A co może nam pomóc przy takich trudnościach?

• kołysanie i tulenie,
• chustonoszenie,
• układanie na brzuchu, co pomaga w usuwaniu i odprowadzaniu pęcherzyków powietrza z jelit,
• układanie na brzuszku rozgrzewających okładów, na przykład z ciepłej pieluszki lub termoforu z pestek wiśni,
• delikatne i powolny masowanie brzucha maluszka,
• włączenie maluchowi spokojnej muzyki, szumu

Przy uciążliwych kolkach można spróbować wizyty u fizjoterapeuty dziecięcego lub osteopaty. Na takiej wizycie terapeuta wychwyci problemy napięciowe i pokaże rodzicom jak nosić i podnosić malucha prawidłowo. Stosuje się też wolne i delikatne techniki masażu. Zazwyczaj poprawę widać już po pierwszej wizycie. Najczęściej po takiej terapii dziecko się uspokaja i zasypia. Jednak nie ma jednego 100% skutecznego rozwiązania problemu i tak jak czasem mówimy na wizytach patronażowych ten „problem” trzeba po prostu przetrwać, bo najlepszym lekiem w tym przypadku jest czas.

^{Ekspert: Agnieszka Szychowiak, położna środowiskowo-rodzinna i doradca chustonoszenia.}